Uitleg over een samenvatting schrijven

Vind jij het lastig om beknopt samen te vatten? Anika geeft je een aantal tips om het jezelf wat makkelijker te maken.

Waarom zijn samenvattingen belangrijk?

Samenvatten is een hele belangrijke vaardigheid die niet alleen bij Nederlands aan bod komt. Ook voor vakken zoals geschiedenis en aardrijkskunde is het belangrijk dat je een grote hoeveelheid stof om kan zetten in een overzichtelijke samenvatting in je eigen woorden. Misschien heb je weleens een samenvatting van iemand anders gebruikt of heb je hem ergens gedownload, maar een samenvatting zelf maken is wat leerzaam is, dus ik zal je nu op weg helpen met hoe je dat nou handig kan aanpakken.

Hoe onderscheid ik hoofd -en bijzaken?

De eerst tip is om hoofdzaken van bijzaken te scheiden. Dat is eigenlijk het hele doel van het samenvatten, waarbij je de hele stof omzet in alleen de belangrijkste informatie. Dit kun je doen door in de alinea’s te kijken naar de kernzinnen. De kernzinnen zijn vaak de eerste en de laatste zin van de alinea’s. Daar staat de belangrijkste informatie. Die zinnen kun je dus markeren en overnemen en in je samenvatting zetten. Wat er tussen die zinnen staat zijn vaak voorbeelden en die voorbeelden kun je herkennen aan signaalwoorden die lijken op zoals of bijvoorbeeld en die informatie heb je eigenlijk niet nodig in een samenvatting. Let dus op de hoofdzaken en laat de bijzaken niet in je samenvatting voorkomen.

Hoe maak ik een samenvatting begrijpelijker?

De tweede tip is om je samenvatting in je eigen woorden te schrijven. Dat is heel belangrijk, want enerzijds zorg je dat de samenvatting wat korter wordt dan de tekst zelf en als tweede maak je hem ook begrijpelijker door hem echt in je eigen woorden te zetten. Probeer dus te voorkomen dat je zinnen letterlijk uit een tekst haalt en opschrijft in een samenvatting, maar maak er zelf een nieuwe zin van. Ik heb hier een voorbeeld voor je, zodat je kan zien hoe je dat kan aanpakken. In deze zin hier staat: “In het oude Egypte werden spullen gebruikt als ruilmiddel als garen, naalden, kleurstoffen en kralen.” Die zin kunnen we omschrijven naar: “In het oude Egypte werden spullen gebruikt als geld”. Die zin is nu veel korter en hij staat ook in onze eigen woorden waardoor we hem waarschijnlijk veel beter kunnen onthouden. Sommige leerlingen vinden het nogal moeilijk om samenvattingen in hun eigen woorden te schrijven, omdat ze het idee hebben dat ze iets teveel beïnvloed worden door de originele tekst. Mijn tip daarbij is om de alinea te lezen, je hand erop te leggen en dan voor jezelf na te gaan wat je nou eigenlijk hebt gelezen. Schrijf dat op en dan heb je een grote kans dat het in je eigen woorden staat.

Zijn kopjes in samenvattingen belangrijk?

Een laatste tip is om gebruik te maken van kopjes. Kopjes kun je vaak herkennen in de tekst doordat ze dikgedrukt staan. Maak daar gebruik van, want ze geven de tekst overzicht op de inhoud, dus ze kunnen jou ook helpen om je samenvatting goed te structureren. Let dus op de kopjes en neem ze bijvoorbeeld ook over in je samenvatting, dan kun je een mooie structuur aanbrengen. Als er bijvoorbeeld een kopje is met een vraag erin, zoals waarom zijn zoveel meer mensen hun spullen op marktplaats gaan verkopen? Dan kun je die vraag gebruiken om structuur te geven aan de rest van je samenvatting. Misschien staat er in de alinea’s eronder wel antwoord op die vraag en kun je dat heel bondig weergeven in je samenvatting, dus dan zoek je op in de volgende alinea’s waarom dat zo is dat mensen meer zijn gaan verkopen op marktplaats en schrijf je dat op.

Hoe gebruik in een marker bij het maken van samenvattingen?

Een laatste tip die is heel erg praktisch is om een markeerstift of een highlighter te gebruiken als je aan het samenvatten bent. Dat helpt je om de hoofdzaken vooral te markeren en niet zozeer de bijzaken en als je dan klaar bent, zie je meteen welke zinnen je moet overnemen en in je eigen woorden moet zetten in je samenvatting.

Zorg dat je veel oefent met het maken van samenvattingen en dat je niet vergeet om als je samenvatting af is hem ook nog eens door te lezen, want dan leer je daar super veel van.

Abonneer op ons YouTube kanaal voor meer video’s!

Nog meer video’s van onze trainers bekijken waarin ze je alles uitleggen over moeilijke vakken? Abonneer je dan op ons Lyceo YouTube kanaal!

Bekijk bovenstaande video op YouTube hier.

Examentraining Nederlands volgen?

Met de examentraining Nederlands van Lyceo bereid jij je optimaal voor op jouw (eind)examen. De examentrainingen van Lyceo zijn als enige in Nederland bewezen effectief. Dat blijkt uit onafhankelijk onderzoek van SEO Economisch Onderzoek. De examentraining aardrijkskunde wordt gegeven door onze deskundige, enthousiaste en ervaren begeleiders. De houding en kennis van onze trainers worden door hun leerlingen met een gemiddeld cijfer van een 8,3 beoordeeld: een cijfer waar we trots op zijn. 

Meld je aan!


Op de pagina Examentraining lees je meer over wat Examentraining bij Lyceo inhoudt.
Op de pagina Oefenexamens Nederlands kun je veel verschillende oefenexamens vinden.
Op de pagina Nederlands Tips & Tricks vind je allerlei tips die jouw helpen bij de voorbereiding op je examen.