”Er gebeurt veel meer in het onderwijs dan je denkt”

AFTER’S COOL

Valerie wist door haar praktijkgerichtheid al snel dat ze geen psycholoog zou worden. Haar interesse in het onderwijs ontstond door haar keuze voor de specialisatie onderwijs- en ontwikkelingspsychologie. Het werd echter pas een serieuze optie toen ze bijles- en huiswerkbegeleider werd bij AFTER’S COOL. ‘’Ik vond uitleggen leuk en was er goed in. De leerlingen begrepen me snel en ik kreeg positieve feedback.’’ Door haar eigen goede ervaringen met school kon ze bovendien goed contact met hen maken. ‘’Ik vond het altijd leuk om te leren en het voelde als een logische stap om dat nu vanuit een andere rol voort te zetten.’’

Examentraining

Voor ze echt het onderwijs in zou gaan, moest Valerie van zichzelf eerst wat echte ervaring opdoen. Voor een klas staan is natuurlijk wel iets anders dan begeleiding geven.’’ En dus ging ze bij Lyceo aan de slag als examentrainer voor vmbo- en havoklassen. ‘’Voor hen is de relatie met de docent heel belangrijk en als examentrainer ben jij op dat moment de docent. Dat ga je dan opbouwen in twee of drie dagen tijd en dat is een heel mooi proces.’’

Waardevolle ervaring

Toen Valerie vervolgens de dubbele lerarenopleiding Nederlands-Spaans ging doen, was die opgedane ervaring meer dan welkom. ‘’Ik stond al redelijk snel zelfstandig voor de klas en dat was niet altijd makkelijk. Zonder de ervaring als examentrainer was dat misschien niet gelukt.’’ Valerie wist vanaf het begin hoe belangrijk het was om contact te maken met leerlingen, maar stond ook inhoudelijk stevig in haar schoenen. ‘’Ik was misschien nog geen goede docent op het gebied van orde houden, maar wel wat uitleg betrof.’’

Nederlands en Spaans

Naast docent Nederlands is Valerie nu, precies zoals ze vijf jaar geleden hoopte, ook docent Spaans én mentor. Ze is trots op de ontwikkeling die ze heeft doorgemaakt. ‘’In eerste instantie was ik heel onzeker: wie ben ik als docent, wat werkt voor mij en wat is mijn plek op school? Maar nu gaat dat allemaal heel goed en zoek ik zelfs steeds naar nieuwe uitdagingen.’’ Over de combinatie van twee taalvakken geven vertelt ze: ‘’Ik ben als docent Spaans anders dan als docent Nederlands: bij Spaans begint iedereen op hetzelfde niveau. Nederlands gaat meer om vaardigheden ontwikkelen.’’

Docent en mentor

Ook de combinatie mentoraat en docentschap vindt Valerie leuk. Zo was ze twee jaar lang mentor van een brugklas en tweede klas havo. ”Die kwamen binnen als onzekere brugpiepers en vlogen uit met bijna meer kennis over hoe het werkt op school dan ik. Je speelt een rol in de ontwikkeling van kind naar puber, en je begeleidt ze echt van dichtbij.’’ Soms maakt dat het moeilijk om ook docent te zijn. ‘’Als je iemand als docent moet terechtwijzen, botst dat met de band die je als mentor met diegene hebt. Tegelijkertijd weet je als mentor ook vaak wat er achter bepaald gedrag zit.” Een les die ze daarin nog elke dag leert: ‘’Goed onderwijs gaat niet alleen om de stof. Soms moet je ruimte maken voor veiligheid en voor de relatie. Soms gaan leerlingen daarna des te harder aan het werk.’’

Ambities

Vijf jaar geleden had Valerie nog meer ambities dan alleen mentor en docent Spaans worden: wellicht nog een eerstegraads bevoegdheid halen en het vak van docent meer op de kaart zetten. Ambitieus is ze ook nu zeker nog. “Als je net begint, denk je dat een master de enige manier is om andere werkzaamheden uit te kunnen voeren. Maar er zijn binnen een school ontzettend veel taken om op te pakken, waarmee er doorgroeimogelijkheden kunnen ontstaan.” Valerie is sinds vorig schooljaar bijvoorbeeld onderdeel van het taalteam. Vanuit deze rol houdt ze zich bezig met schoolbreed taalniveau en met taalbeleid. ”Ik zou het ook heel leuk vinden om in de toekomst docenten of stagiairs te begeleiden, of om zorgcoördinatie te doen, vanwege mijn psychologieachtergrond.” En die master? ”Misschien later nog, als ik zelf wat ouder word, zodat ik dan ook de oudere leerlingen kan begeleiden. Maar voorlopig vind ik de jonge, drukke, wat onzekere klassen nog heel leuk.”

Imago

Over de positie van het onderwijs is Valerie nu wel wat milder. Er zijn nog steeds problemen, ziet ze, zoals het schrappen van bepaalde lerarenopleidingen. ”En de lerarentekorten zijn nog steeds groot, waardoor scholen soms noodgedwongen onbevoegde docenten moeten aannemen.” Maar, realiseert ze zich, zo is ze zelf ook begonnen. ”Ik had ook geen diploma en geen ervaring en ik heb wel ook de kans gekregen.” Het imagoprobleem is dus zeker nog niet opgelost, maar er wordt wel aan gewerkt. ”Ik denk ook dat veel mensen in de vluchtige maatschappij misschien op zoek zijn naar een baan waar ze meer voldoening uit kunnen halen. Dan komen ze uit bij het onderwijs en dat is mooi.”

Ervaren

Haar beste advies voor mensen die het onderwijs overwegen? ”Zoek uit wat het écht is. Ga proeven van het vak. Mensen denken soms dat ze er wel een beeld van hebben vanuit hun eigen schooltijd, maar er gebeurt veel meer dan wat je als leerling meekrijgt. Dat betekent dat je ook veel meer mogelijkheden hebt binnen de organisatie. Ga het uitproberen en ervaren.”