Huiswerk maken en toetsen leren op de middelbare school

Wanneer je van de basisschool naar de middelbare school gaat, krijg je te maken met veel veranderingen. De voornaamste veranderingen zijn het huiswerk en de vele toetsen die je op de middelbare school maakt. Daarnaast ligt het niveau hoger en is ook de hoeveelheid schoolwerk groter. Dit is voor veel leerlingen best even wennen. Hoe maak je huiswerk op de middelbare school? Hoe leer je voor toetsen? En hoe plan je al je schoolwerk? Op deze pagina vertellen we je alles wat je moet weten over het maken van huiswerk en het leren van toetsen op de middelbare school.

De middelbare schooltijd ziet er niet voor iedere leerling hetzelfde uit. Dit heeft voornamelijk te maken met de verschillende niveaus die je op de middelbare school kunt volgen. Daarnaast zijn er kleine verschillen tussen middelbare scholen. Voor iedere leerling op de middelbare school zijn er in ieder geval een aantal overeenkomende schooljaren: de brugklas, het jaar waarin je een profiel of leerweg kiest en het examenjaar. Deze jaren zijn onderverdeeld in de onderbouw en de bovenbouw. De brugklas valt onder de onderbouw, het jaar waarin leerlingen een profiel of leerweg kiezen is het overgangsjaar en het examenjaar valt onder de bovenbouw.

De onderbouw

1. De brugklas

Iedere leerling begint zijn of haar middelbare schooltijd in de brugklas. De brugklas is de overbruggingsperiode tussen de basisschool en de middelbare school. In deze periode is het de bedoeling dat je went aan de nieuwe manier van school volgen. Het is namelijk nogal een overstap die je maakt van de basisschool naar de middelbare school. Zo kom je bij nieuwe leerlingen in de klas, krijg je nieuwe docenten, wissel je na elke les van lokaal, krijg je niet meer de hele dag les van dezelfde docent, volg je veel meer vakken en zit je ineens in een ander (veel groter) schoolgebouw. Dit zijn allemaal nieuwe ervaringen, die kunnen zorgen voor enige spanning. Zeker op die eerste schooldag van het brugklasjaar, wanneer je nog niet weet wat je kunt verwachten. Hoe overleef je nou die eerste dag op de middelbare school? En welke schoolspullen heb je echt nodig voor die eerste schooldag? Allemaal vragen die over die eerste dag in je op kunnen komen.

Afhankelijk van de school waar je naartoe gaat, kom je in een enkele of gemengde brugklas terecht. Gemengde brugklassen zijn vmbo-tl/havo klassen of havo/vwo klassen. Tijdens de brugklas kun je  dan samen met je docenten kijken welke van de twee niveaus beter bij je past. Aan het eind van het brugklasjaar wordt bepaald welke van de twee niveaus je in de tweede klas volgt (op sommige scholen kun je ook nog naar een gemengde tweede klas). Wanneer je in een enkele brugklas terecht komt, begin je al direct op één niveau: het niveau wat je vanuit de basisschool als advies hebt gekregen. Dit niveau volg je dan in principe ook in de tweede klas, tenzij in de brugklas is gebleken dat dit toch geen goede match is.

Voor alle, verplichte en niet verplichte, vakken krijg je huiswerk en een vorm van toetsen. In groep 8 kreeg je waarschijnlijk ook al wat huiswerk, maar vanaf de middelbare school wordt deze hoeveelheid groter en het niveau hoger. Dat is best even wennen. Wat houdt huiswerk nou eigenlijk in? En waarom is huiswerk zo belangrijk?

Huiswerk

Huiswerk is schoolwerk waarbij je, buiten de les om, oefent met bekende lesstof of je verdiept in nieuwe lesstof. Bekende lesstof is de stof die tijdens de les al is besproken door de docent. Hiervoor krijg je vaak huiswerk dat bestaat uit opdrachten uit een (werk-)boek. Nieuwe lesstof is de stof die je nog niet eerder voorbij hebt horen of zien komen tijdens de les. Hiervoor is het huiswerk dan ook vaak alleen het doorlezen van het lesboek als voorbereiding op de nieuwe les.

In de brugklas zijn leerlingen gemiddeld één tot twee uur per dag kwijt aan huiswerk maken. Uit onderzoek weten we dat leerlingen die hun huiswerk maken, beter presteren op school. Zeker wanneer leerlingen goede feedback ontvangen op het huiswerk dat ze maken, is dit effect groot. Huiswerk zorgt namelijk voor:

• Beter begrip van de stof
• Kritisch leren nadenken
• Goede voorbereiding op volgende lessen
• Beter zelfstandig werken

Al dit huiswerk is natuurlijk nieuw en daardoor kan het best lastig zijn om dit allemaal goed te plannen. Huiswerkbegeleiding kan daarbij halen!

Toetsen

Na afloop van een bepaalde periode of een bepaald onderdeel van de stof, krijg je voor de meeste vakken een toets. Hiermee wordt getest hoe goed jij de stof kent. Ook hier ligt het niveau weer wat hoger. Je hebt daardoor waarschijnlijk meer tijd nodig voor het leren.

Voor de talen die je op de middelbare school volgt, krijg je ook nog twee andere soorten toetsen: leestoetsen en luistertoetsen. Voor zowel leestoetsen als luistertoetsen is oefenen de beste manier om je goed voor te bereiden.

2. Tweede klas

Na de brugklas volgt de tweede klas. Op sommige scholen is dit een tweede brugklasjaar, op andere scholen volg je dan het niveau waar je het beste past. Voor leerlingen op het vmbo is het tweede jaar direct het jaar waarin zij een leerweg kiezen.

In de brugklas krijg je over het algemeen wat meer begeleiding en hulp bij de verschillende onderdelen van school. Vanaf de tweede klas wordt er meer zelfstandigheid van je verwacht. Daarom is het belangrijk om zo vroeg mogelijk, bij voorkeur al in de brugklas, te leren hoe je goed kunt plannen. Dat gaat samen met je tijd goed indelen op de middelbare school, maar ook buiten school.

Goed voor jezelf zorgen

Het plannen en voorbereiden van jouw huiswerk en toetsen neemt best veel tijd in beslag en kan af en toe ook best wat stress veroorzaken. Zorg daarom goed voor jezelf! Las regelmatig pauzes in en doe tussen het leren door ook wat leuks. Daarnaast is het belangrijk om gezond te eten en goed te slapen. Voeding en slaap hebben namelijk veel invloed op je gezondheid en concentratievermogen. We geven je graag tips over hoe je beter om kunt gaan met stress en tijdsdruk voor huiswerk en toetsen.

Huiswerkbegeleiding

Wanneer je het lastig vindt om dit allemaal zelf te doen, kun je ervoor kiezen om huiswerkbegeleiding te volgen. Tijdens huiswerkbegeleiding leer je leren, plannen en structureren, herhalen en reflecteren. Een aantal handige studievaardigheden, waar je de rest van je school- en werkcarrière nog gebruik van maakt. Misschien wordt er op jouw school huiswerkbegeleiding gegeven. Dan kun je je direct via school aanmelden. Geen huiswerkbegeleiding op jouw school? Kijk dan op onze website: er is altijd wel een locatie bij jou in de buurt.

3. Derde klas

Het profielkeuzejaar voor 3-havo en 3-vwo en het leerwegkeuzejaar voor 2-vmbo is opnieuw een spannend jaar met zijn eigen uitdagingen. Dit is het laatste jaar van de onderbouw, waarin alle leerlingen kiezen welke richting en welke vakken ze in de bovenbouw willen volgen. Deze keuze heeft voor een deel ook invloed op de vervolgstudies die je na de middelbare school kunt kiezen. Niet zomaar een keuze dus, maar eentje waar je tijd aan moet én wilt besteden.

Meer uitleg

Soms is het fijn om lesstof op een andere manier nog eens uitgelegd te krijgen. Dit kan uiteraard met bijles, maar gelukkig zijn er online ook  veel handige tools te vinden die je helpen met het leren voor jouw toetsen. Zo vind je op YouTube ontzettend veel uitlegvideo’s van verschillende docenten en begeleiders, die je kunnen helpen om de stof beter te begrijpen. Ook zijn er websites waar je bijvoorbeeld ezelsbruggetjes kunt vinden, om het leren en onthouden van belangrijke stof makkelijker te maken. Genoeg hulpmiddelen dus die je gemakkelijk vanuit huis kunt gebruiken.

5. Vijfde klas

Het één na laatste jaar van de bovenbouw is het voorexamenjaar: 3 vmbo, 4 havo of 5 vwo. Dit is het jaar voordat je eindexamen doet. Dit jaar ziet er vaak al anders uit dan de schooljaren hiervoor. In dit jaar krijg je namelijk voor verschillende vakken al schoolexamens en word je klaargestoomd voor het eindexamenjaar. Alles over het voorbereiden voor de school- en eindexamens delen we op deze pagina met je.